ประเพณีเก่าแก่เทศกาลเข้าพรรษาของพระภิกษุตำบลบ้านงิ้ว ปทุมธานี ถือ”เอกาสะนิกังคะ”
การตักบาตร คือประเพณีอย่างหนึ่งที่ชาวพุทธปฏิบัติกันมาแต่สมัยพุทธ กาล พระภิกษุจะออกบิณฑบาตเพื่อรับอาหารหรือทานอื่นๆ ตามหมู่บ้านในเวลาเช้า ผู้คนที่ออกมาตักบาตรจะนำของทำทานต่างๆ เช่น ข้าว อาหารแห้ง มาถวายพระ ประเพณีนี้ชาวพุทธถือกันว่าเป็นการสร้างกุศล และถือว่าเป็นการแผ่ส่วนกุศลให้กับญาติผู้ล่วงลับ โดยเชื่อกันว่าอาหารที่ถวายไปนั้นจะส่งถึงญาติผู้ล่วงลับด้วยเช่นกัน ประเพณีพิเศษที่เกิดขึ้นในเทศกาลเข้าพรรษาของทุกปี ที่ตำบลบ้านงิ้ว อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี นั่นคือการถือ “เอกาสะนิกังคะ” แปลว่า ฉันมื้อเดียว คือพระสงฆ์องค์หนึ่งองค์ใดปวารณาว่าจะถือเอกาสะนิกังคะ ก็ให้ทำได้ในระหว่างช่วงเข้าพรรษา พระสงฆ์ที่ถือเอกาจะบิณฑบาตแยกจากพระสงฆ์องค์อื่นๆ โดยเดินบิณฑบาตแบบเข้าบ้าน และออกบิณฑบาตในเวลาเช้ากว่าปกติ เดินรับบาตรที่เชิงบันไดทุกบ้าน ทีละบ้าน บ้านใดไม่ออกมาใส่ พระก็จะยืนรออยู่อย่างนั้น จนเจ้าบ้านจะออกมาใส่ (ถ้าบ้านใดไม่ประสงค์จะใส่บาตรพระเอกาสะนิกังคะ ก็ให้คว่ำขันใส่บาตรไว้หน้าบ้าน) เมื่อเจ้าของบ้านใส่บาตรแล้ว ท่านก็จะเดินไปรับบาตรที่บ้านอื่นต่อไป ถ้าชาวบ้านจะตักบาตรพระสงฆ์ปกติด้วย พระเอกาสะนิกังคะด้วย ก็ไม่ว่ากระไร ชาวบ้านที่ตักบาตรกับพระเอกาสะนิกังคะ จะใส่ทั้งข้าวและกับข้าวรวมกันลงในบาตรทั้งหมด ไม่แยกข้าวและกับข้าวเหมือนพระปกติ เมื่อรับบาตรครบถ้วนตามบ้านที่กำหนด ท่านก็จะเดินกลับวัดไม่รับอาหารเพิ่มอีก วันรุ่งขึ้นก็จะมารับบาตรต่อจากบ้านสุดท้ายของเมื่อวันก่อน ต่อเนื่องไปเช่นนี้จนครบ 7-15 วัน ตามศรัทธาของพระ เมื่อถึงวัดพระจะฉันอาหารจากบาตรนั้นโดยไม่ตักแบ่งออกมาข้างนอก ฉันปนกันทั้งอาหารและข้าว ฉันแยกไม่รวมกับพระปกติ และฉันมือเช้ามื้อเดียว โดยไม่ฉันมื้อกลางวันอีก พระที่ถือเอกาสะนิกังคะถือว่าได้บุญสูงมากเพราะได้ละกิเลส
พระครูวิมลกิจจานุกูล เจ้าอาวาสวัดป่างิ้ว กล่าวว่า เอกาสะนิกังคะ คือการฉันในอาสนะเดียวเป็นวัตร หรือเรียกสั้นๆ ว่า ฉันเอกา หมายถึงการฉันภัตตาหารมื้อเดียวต่อวันเท่านั้น ลุกจากที่แล้วไม่ฉันอีก โดยพระภิกษุจะถือปฏิบัติอย่างเข้มงวด โดยวัดในตำบลป่างิ้วทุกวัด พระภิกษุจะถือเอกาทุกองค์ แล้วแต่ว่าจะถือเอกากี่วันด้านนายชาญ พวงเพ็ชร์ นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดปทุมธานี เผยว่าประเพณี เอกาสะนิกังคะ เป็นประเพณีโบราณที่เก่าแก่และปฏิบัติกันมาอย่างต่อเนื่องและยาวนาน ในช่วงเข้าพรรษาโดยตนเองจะออกถือบาตรตามพระภิกษุไปตามตรอกซอกซอย ในชุมชนต่างๆที่พระจะเดินบิณฑบาต เพื่อให้ชาวบ้านใส่บาตรข้าว ปลา อาหาร รวมไว้ในบาตร โดยที่ตำบลป่างิ้ว อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี นั้นชาวบ้านปฏิบัติกันมายาวนาน จนเป็นประเพณีประจำถิ่นที่ทุกคนร่วมใจอนุรักษ์ประเพณีทางพุทธศาสนาที่เก่าแก่ดีงามนี้ไว้ เพื่อสืบสานพระพุทธศาสนา
พงศ์พัทธ์ วงศ์ยะลา/ปทุมธานี
